واحدهای شمارش(جانوران- گیاهان – اشیاو……

اصله: برای درخت، چوب، تیر، سنبه

انبار: حبوبات انباشته‌شده (مثل یک انبار گندم)، کالا

باب: خانه، مِلک، چادر، ساختمان ازقبیل دکان، حجره، رستوران، مسجد، فروشگاه، حمام، تصفیه‌خانه، کاروانسرا

بار: کالاهایی که به مقیاس معینی بسته‌بندی می‌شوند، وزن، نمونه (یک بار هندوانه، سه بار سبزی

بارخانه: صندوق جواهر (یک بارخانه فیروزه

بته، بوته: درخت بی‌تنه مانند گل و گیاهان زینتی (مثل یک بوته نعنا

بدره: بسته نقدینه‌ها (یک بدره اشرفی)، اشرفی، سکه‌های زر

بُرش: برای چیزهایی که یک واحد کامل آن بدون بُرش مصرف نمی‌شود، مثل یک بُرش کیک، یک بُرش نان، و مانند این‌ها

برگ: کاغذهای جلدنشده، ورق

بسته: سیگار، سبزی و غیره

بطانه: خز، سنجاب، پوست بخارایی

بطری: نوشیدنی‌ها، مشروب

بغل: حجم و وزن (یک بغل سبزی، یک بغل آجیل و شیرینی

بقچه: نخ، بسته نخ، رخت، شال

بند: یک دسته کاغذ و مقوا به‌مقدار معین (معمولاً ۵۰۰ برگ) (سه بند کاغذ

بوکس (باکس): سیگار

بَهله: پرنده‌های شکاری (بهله در اصل به‌معنی دستکشی است که بازدارها به دست می‌کنند.

پارچه: آبادی

پاره: دِه، روستا

پرده: تابلو نقاشی (سه پرده تابلو

پیمانه: مایعات و گاه چیزهای دیگر، مانند حبوبات (یک پیمانه برنج

پُرس: چلوکباب، خورش و بعضی غذاهای دیگر

تا: اکثر چیزها، مطلق اشیاء شمارشی مانند «پنج تا اتاق»، مطلق عدد مانند «سه تا»

تار: مو

تازیانه: افعی، مارهای سمّی

تخته: مفروشات (فرش، قالی، قالیچه، گلیم، زیلو، پتو، جاجیم)، پارچه، لحاف، تشک، لوح، برات

توپ: پارچه ندوخته (بیست متر پارچه بسته‌بندی‌شده لباس را یک توپ می‌گویند

تَن: انسان

تُن: واحد وزن

ثوب: لباس دوخته

جام: شیشه پنجره، آیینه، شراب و مانند آنها

جرعه: آب، شراب

جریب: واحد مساحت برای زمین و مِلک

جعبه: عتیقه‌جات، جواهرات

جفت: کفش، جوراب، دستکش

جلد: کتاب، مجله و مانند آنها

جین: قرقره، دکمه، مداد (معادل شش عدد) کلمه جین غلط مصطلح است. درست آن دوجین است که از کلمه دوزان فرانسه به معنی ۱۲ گرفته شده است و بنابراین باید از نیم دوجین برای ۶ استفاده کرد.

چشمه: سرویس بهداشتی توالت

حب: قند، آب نبات، قرص

حبه: انگور

حلقه: اشیاء گِرد، چاه، فیلم عکاسی، فیلم سینمایی، لاستیک، انگشتر، مار

خلال: برای چیزهای مثل دانه کبریت

خوشه: انگور، خرما

دانه: تخم مرغ، گردو، برای غله و حبوب و بسیاری از میوه‌ها، مداد ودیگر اشیاء قابل شمارش

درجه: زاویه، دما

دست: قاشق و چنگال، رخت‌خواب، ظروف و مانند آنها

دستگاه: ماشین‌آلات، خودرو، آپارتمان، رادیو، تلویزیون و مانند آنها

دسته: گل و گیاه

دهنه: دکان و مغازه

دوجین: بسته‌های دوازده‌تایی (جوراب، کمربند، گردنبند)، قنات

راًس: گوسفند، گاو و مانند آنها

رشته: قنات (کاریز)، چاه، گردن‌بند و دست‌بند و همچنین برای کارهایی که در مدتی از زمان انجام می‌گیرد و در موردهایی با یک اسم جمع، مثل عملیات و تظاهرات

سر: گاو، گوسفند، گله، افراد خانواده (چند سر عائله

سکه: انواع پول فلزی

سنگ: برای آب آبیاری و آسیا (سه سنگ آب

سیخ: کباب، جگر

شاخه: گُل، آهن‌آلات، سیم، لوستر، تیر آهن، گچ نوشتنی و مانند آنها (سه شاخه سیم، دو شاخه لوستر، چهار شاخه تیرآهن، چهار شاخه گچ

شعله: لامپ و شمع و نظایر آن (دو شعله چراغ)

شیشه: ظروف مایعات

صندوق: اشیاء قدیمی

طاقه: پارچه، شال، شال گردن، پتو چهار طاقه پتو

طغرا: نامه، پاکت و سندهای دیگر (منسوخ شده‌است

عدد: پرندگان، در، پنجره و اصولاً سایر اشیاء قابل شمارش (چهار عدد بستنی) (معادل «تا»

عدل: دسته‌های بزرگ و سنگین کالا، پنبه، پارچه و کاغذ

عراده: واحد شمارش توپ و تانک، اسلحه سنگین چرخ‌دار

قلم: برای نوع‌های مختلف کالا (پنجاه قلم صادرات، بیست قلم خرید، سی قلم جنس

قلمه: درخت

فال: گردو

فروند: وسایل نقلیهٔ هوایی و دریایی (هواپیما، ناو، خودروهای نظامی

فقره: نامه، سند، چک و مانند آن‌ها، گواهینامه، پرونده، برات، چک، سفته، فیش بانکی، جواز، وام، مِلک، لایحه، جرم، قتل، سرقت، حادثهٔ رانندگی

قالب: برای قطعات بریده‌شده و جدا از هم (دو قالب کره، چهار قالب صابون، سه قالب یخ

قبضه: اسلحهٔ سبک (از چاقو تا تفنگ و شمشیر و مسسل

قراسه (قراس): بند کفش، مداد و نوشت‌افزار

قرص: نان

قطره: آب، اشک، خون، جوهر و بعضی مایعات دیگر

قطعه: عکس، تمبر، شعر، زمین و باغ، فرش، جواهر، جوجه، مرغ، خروس، ماهی و اسکناس (سه قطعه جوجه، دو قطعه اسکناس

قلاده: جانوران وحشی و بعضاً اهلی، مانند پلنگ، یوزپلنگ، سگ

قواره: زمین و پارچه (پارچه‌ای که برای یک دست لباس کافی است) (سه قواره زمین، چهار قواره پارچه

کارتون: سیگار و غیره

کلاف: کاموا

کلّه: قند

کیسه: سیمان، پول، سکه

گلّه: دسته‌های مختلف جانوران

لقمه: نان، غذا

لنگه: هر نیمه از در، خورجین، پالان

لوله: واحد شمارش اشیاء استوانه‌ای‌شکل و خمیری‌شکل مانند ماتیک، خمیردندان، تریاک

مجلد: کتاب و دفتر (چهار مجلد کتاب

مشت: خاک، پول، آدم (برای تحقیر

نخ: سیگار

نفر: انسان، شتر، درخت خرما

واحد: حمام، آپارتمان، منزل مسکونی

واقعه: ازدواج